Dierenwelzijn en Gezondheid

Dierenwelzijn

Bij het houden van vee is onlosmakelijk de verantwoordelijkheid voor het welzijn van de (individuele) dieren gemoeid. Ieder dier stelt zijn eigen eisen aan de omgeving om zich optimaal en naar de eigen aard te kunnen gedragen. Daarom is het van belang je als (toekomstige) houder te verdiepen in de te houden soort en het ras.

Voor fokkers geldt dat kennis over het ras, genetische eigenschappen en houderijsystemen van belang zijn om ook aan de basis verantwoordelijk bezig te zijn met dierenwelzijn.

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op het welzijn van productiedieren.
De belangrijkste regels voor het bedrijfsmatig houden van landbouwdieren gaan over:

• Huisvesting van dieren
• Verzorging van dieren
• Ingrepen bij dieren
• Transport van dieren
• Slacht van dieren

In 2022 heeft de Raad voor dieraangelegenheden (RDA) zes leidende principes voor een dierwaardige veehouderij geformuleerd in haar zienswijze over dierwaardige veehouderij.

Hieronder zijn een aantal websites genoemd waar meer informatie is te vinden over dierenwelzijn. Er zijn zowel wettelijke kaders als andere informatie over dierenwelzijn en diergezondheid te vinden.

Besluit houders van dieren Met informatie over: Houden van dieren voor landbouwdoeleinden (hoofdstuk 2). Houden van dieren anders dan voor landbouwdoeleinden (hoofdstuk 3). Houden van dieren voor vertoning (hoofdstuk 4). Doden van dieren voor de productie van dierlijke producten (hoofdstuk 5).

Rijksoverheid Met informatie over de wettelijke regels en eisen voor bedrijfsmatig gehouden dieren zoals bedrijfsmatig dieren houden, huisvestingsregels, eisen en controle op slachten van productiedieren en regels voor vervoer en Identificatie en registratie van productiedieren.

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit – NVWA Met meer informatie over: factsheets over dierspecifieke welzijnsinspecties.

Raad voor Dieraangelegenheden De RDA heeft tot taak de overheid gevraagd en ongevraagd te adviseren over dierenaangelegenheden. De RDA geeft breed onderbouwde analyses over onder andere: de staat van het dier, het doden van dieren en bijvoorbeeld dierenwelzijn in kringlooplandbouw.

Platform Kleinschalige Schapen- en Geitenhouders -KSG Met onder andere informatie over goed houderschap van schapen en geiten.

KleindierNed Met onder andere een pagina over dierenwelzijn, waarin verwezen wordt naar
houderijrichtlijnen en hoe om te gaan met het doden van dieren.

Diergezondheid

Gezonde dieren staan aan de basis van een duurzame veehouderij. Het uitgangspunt in de Nederlandse veehouderij is dat dierziektes worden voorkomen. De veehouder kan dat bevorderen door dieren onder goede omstandigheden te houden, hygiënisch te werken, ziekteverwekkende kiemen buiten het bedrijf te houden en te participeren in preventie-, monitorings-, bewakings- en bestrijdingsprogramma’s. 

De transitie naar een duurzame veehouderij is een ontwikkeling die tegemoetkomt aan de levensbehoeften van de huidige generatie boeren, zonder die van de toekomstige generaties tekort te doen. Het gaat hierbij om economische, sociale en leefomgevingsbehoeften.

De diergezondheidsmonitoring is een laagdrempelig en vrijwillig systeem dat een breed vangnet biedt voor het zo vroeg mogelijk opvangen van signalen over diergezondheid. De signalen zijn afkomstig van veehouders uit verschillende sectoren in de veehouderij (rund, varken, pluimvee, schaap en geit), dierenartsen, verwerkende industrie, onderzoeksinstituten en instanties uit de volksgezondheid. De uitkomsten van de monitoring worden gedeeld met veehouders, dierenartsen en betrokken partijen zoals de overheid, veehouderijsector, humane gezondheidszorg en omringende landen zodat zij indien nodig actie kunnen ondernemen. Bron: www.gddiergezondheid.nl.

In de bewakingsprogramma’s wordt voor een aantal dierziekten door de EU onderzoek voorgeschreven op een deel van de Nederlandse veestapel om de aanwezigheid van de betreffende ziekten uit te sluiten.

Dierziekten

In de bestrijdingsprogramma richten sectorpartijen, al dan niet ondersteund door de overheid, zich op het uitroeien van specifieke dierziekten. Daarnaast zijn er een aantal aangifteplichtige dierziekten. Wijzen klinische verschijnselen bij dieren op een aangifteplichtige dierziekte? Dan ben je verplicht om de dierziekte te melden bij het Landelijk meldpunt dierziekten.

Landelijk meldpunt dierziekten via (045) 546 31 88

Bestrijding kan op twee manieren: vaccineren of preventief ruimen. Voor de aangifteplichtige dierziekten liggen draaiboeken klaar, waarin de te nemen stappen zijn beschreven. Voor zeldzame rassen kan een uitzondering op het standaard draaiboek gemaakt worden. Lees er meer over op de pagina Paraplubestand.

Bij een doeltreffende uitvoering van bovengenoemde programma’s speelt de veehouder een rol van cruciaal belang. Kennis van de huidige wet- en regelgeving zijn daarbij een voorwaarde, naast laagdrempelige toegang tot kennis en een ruime kennis en ervaring ten aanzien van het gezond houden, verzorgen en fokken (of vermeerderen) van dieren. Een goede relatie met een dierenarts, een voerleverancier of andere erfbetreder is belangrijk. Daarnaast zijn private kennisinstellingen, al dan niet met een eigen laboratorium (zoals de Gezondheidsdienst voor Dieren, www.gddiergezondheid.nl), maar ook publieke kennisinstellingen zoals de faculteit Diergeneeskunde (UU), Wageningen Bioveterinary Research en Wageningen Livestock Research belangrijke kennispartners.